9  ve 15 Temmuz: Hukuk/liyakat mı, kişi ve tarikatlar mı?/

9 ve 15 Temmuz: Hukuk/liyakat mı, kişi ve tarikatlar mı?/

Bir birine zıt iki hareket:  9  Temmuz, anayasal düzeni savunmak olduğu halde, 15 Temmuz, anayasal düzeni yıkmak.

Bu arada, 15 Temmuz 2016’ya, şimdi bir de, 15 Temmuz 2017 eklendi. Bunu da yorumlama gereği var.

9 Temmuz Maltepe toplantısı, 15 Haziran’da Ankara’da başlayan  “Adalet Yürüyüşü”nün son durağı oldu. Adalet Yürüyüşü’ sloganını oluşturan “hak/hukuk/adalet”, şu kavramlar dizisinde  somutlaşır:  Adil yargılanma hakkı-sosyal adalet-çevresel adalet ve dünyevi düzenin (laiklik) sahiplenilmesi. Anayasa ,  “ülke-insan-hukuk kuralları bütünü olarak siyasal örgütlenme” üçlüsü olarak tanımlanır .

15 Temmuz  darbe girişimi ise, anayasal düzeni silah yoluyla ortadan kaldırmayı amaçladı. Yine anayasal açıdan   iki ana nedenle açıklanabilir:  Din,  politikaya, (daha doğrusu) devlet yönetimine alet edildi; liyakat (bilgi, uzmanlık) yerine cemaat/tarikat ve partizanlık  bağları geçerli kılındı.

9 Temmuz’da talep edilen ise, başta Anayasa’nın değişmez  hükmü olan madde 2 gelmek üzere,  yargı bağımsızlığına uzanan  madde 138’e kadar, neredeyse askıya alınan  anayasal düzenin kendisi.

Ana çelişki şurada: Kanlı darbe girişimi, anayasal düzenin devamlılığı ve demokrasi adına bastırıldı; yüzlerce şehit verildi, binlerce yurttaş yaralandı. Ne var ki, darbe girişiminin bozduğu kamusal ve anayasal düzeni tesis amacıyla ilan edilen Olağanüstü  hal (OHAL)  uygulaması,  hukuk  dışında  cereyan etti.

Haliyle, hukukun üstünlüğü bakımından, 15 Temmuz  nedenlerinin ortadan kaldırıldığını  söylemek çok zor.  Çünkü  darbeci cemaatçileri  kamu sektöründen temizleme adına, -değil cemaatçi olmaları, cemaatin ne olduğunu  bile bilmeyen, ama-  AK Parti ve genel başkanına muhalif kesimlere, hukuk katledilerek  ve terörist damgası vurularak, ahlak dışı bir savaş açıldı. Tasfiye edilenlerin  yerleri doldurulurken liyakat yerine,  gene cemaat ve  tarikat ilişkileri belirleyici oldu…

İkinci 15 Temmuz’da, AK Parti genel başkanı,  CHP Genel Başkanı’na neden o denli kızdı? İki nedenle:

  • Adalet yürüyüşü: Hükümet ve Külliye’nin Anayasa dışı uygulamalarını  teşhir etti;  Cumhurbaşkanının kurtarıcılığına ihtiyaç duyan AK Parti’nin  gücünü sorguladı.
  • TBMM’deki konuşmasında CHP Genel Başkanı, AK Parti-Fetö ittifakının bozulması ardından, darbenin neden önlenmediği/önlenemediği üzerine ciddi sorular yöneltti.

Eğer asıl hedef, hukuk yoluyla Cemaat yapılanmasını temizlemek olsaydı, makul bir süre yeterdi. Ne var ki, bu temizlik harekâtının gizlediği ve araç-amaç sözcükleri ile özetlenebilecek iki hedef var: kendilerinden olmayan “demokratik muhalefet”i tasfiye(araç) ve kendi “anayasal düzeni”ni kurmak (amaç).

Cemaate karşı mücadele, neden göstermelik? Çünkü cemaatler ile devlet yönetimi arasında mesafe koymak yerine, kötü cemaat-iyi cemaat ayrımı  yapılınca;  birçok eski cemaatçi için, “sığınak alanları” oluştu. “Kraldan çok kralcılar”, tetikçilik misyonunu sürdüredursun; olan, hukuktan başka bir güce inanmayan, “fikri muhalif” kesimlere oldu; bir de, Türkiye’nin anayasal geleceğine.

AK Parti Genel Başkanı, ülkeyi, uçakta, meydanlarda ve kapalı salon toplantılarında yaptığı konuşmalar yoluyla yönetiyor. Beyanları, sonradan ilgili birimlerce karara dönüştürülüyor.

Bu bakımdan; 9 Temmuz ile  ikinci 15 Temmuz söylemleri, adeta şu iki kutup ayrışmasına ve  mücadelesine  işaret diyor:  Bir yanda, hukuk ve liyakat; öte yanda, bir kişinin belirlediği fiili durum ve onun etrafını kuşatan “makbul” cemaat ve tarikatlar (OrtakSöz/17.07. 2017)

Yoruma kapalı.