Anayasa Hukuku Dersleri

Anayasa Hukuku Dersleri

İÇİNDEKİLER

ÖĞRENCİLERE GECİKMİŞ BİR EDİM
SUNUŞ
GİRİŞ
ANAYASA HUKUKUNUN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ
I) ANAYASACILIK HAREKETLERİ
A) LİBERAL ANAYASACILIK (XIX. YÜZYIL)
B) İKİ(NCİ) ANAYASA HAREKETİ (XX. YÜZYIL)
C) ULUSAL-ÜSTÜ ANAYASACILIK

II) ANAYASA HUKUKUNUN EVRİMİ
A) LİBERAL ANAYASACILIĞIN EVRİMİ
1) Anayasa’nın Hukuku
2) Siyaset Biliminin Etkisi
3) Anayasa: üstün hukuk normu
B) SOSYALİST ANAYASAL GELİŞMELER

III) ÇAĞDAŞ ANAYASA HUKUKU
A) ANAYASA HUKUKU KONULARINDA GENİŞLEME
1) Kurumsal Anayasa Hukuku
2) Özgürlükler Anayasa Hukuku
3) Ülke
B) ANAYASA
1) Üstün norm olarak anayasa
2) Anayasal ayrımlar
a) Şeklî Anlamda ve Maddî Anlamda Anayasa
b) Sert Anayasa ve yumuşak Anayasa
c) “Teamülî Anayasa” (gelenek) kavramının göreceli özelliği
C) ANAYASANIN YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ
1) Anayasa yapımı
a) Anayasanın demokratik olmayan yöntemlerle yapımı
b) Anayasaların demokratik usûllerle yapımı
2) Anayasanın değiştirilmesi
a) Usûle ilişkin sınırlamalar
b) Değiştirme yetkisinin maddî (içeriksel) sınırları
c) Anayasa-üstü normlar sorunu
D) ANAYASANIN HUKUK DALLARI AYRIMINDAKİ YERİ
1) Aşkın bir dal
2) Yorum ve Yöntem

BİRİNCİ KISIM
KURUMSAL ANAYASA HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR

I) DEVLET
A) ÜLKE
B) NÜFUS
C) HUKUKİ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME

II) SİYASAL İKTİDAR: SİYASAL AÇIDAN DEVLET
A) İKTİDAR NEDİR?
B) DEVLET İKTİDARI VE ÖTEKİ İKTİDARLAR
1) İktidarın evrimi bakımından
2) Zaman ve mekân ilişkileri bakımından
C) İKTİDARIN AYRICALIKLI ÇERÇEVESİ OLARAK DEVLET
1) Devlet iktidarının meşruluğu
a) Meşruluk nedir?
b) Meşruluğun kaynakları
2) Devlet iktidarının sürekliliği
3) Devlet iktidarının tekel olma özelliği (egemenlik)
a) Egemenliğin klasik anlaşılış biçimi
b) Egemenlik kuramları üzerine
c) Egemen devletin hukuka uyum sorunu
d) Egemenliğin devlet ötesi alanda sınırları
aa) Dış anayasa-üstülük ve egemenlik
bb) Küreselleşme ve Egemenlik
cc) İnsanî müdahale ve egemenlik

III) SİYASAL ÖĞRETİDE DEVLET
A) TANIMLAR
B) BAŞLICA SİYASAL ÖĞRETİLERE GÖRE DEVLET
1) Liberal devlet
2) Sosyalist Devlet
3) Faşist Devlet
C) XX. YÜZYIL DEVLETİ: İDEOLOJİLERİN PAYI
1) Kuram ve uygulama ayrışması
a) Sosyalist devlet uygulaması
b) Liberal devletin dönüşümü: refah devleti ve sosyal devlet
2) XXI. Yüzyıl devleti: arayışlar

İKİNCİ BÖLÜM
ERKLER AYRILIĞI

YÖNETİM BİÇİMLERİ VE DEVLET BİÇİMLERİ

I) YATAY ERKLER AYRILIĞI: YÖNETİM BİÇİMLERİ
A) ERKLER AYRILIĞI: KURAM VE UYGULAMA
1) Kuramsal temeller
a) Temel varsayımlar
b) Tarihçe: farklılaşan uygulamalar
2) Üç erkin yapısı ve işleyişi
a) Yasama
aa) Yasamanın yapısı
bb) Çalışma usûlü ve işleyişi
cc) Sorumsuzluk ve dokunulmazlık
b) Yürütme (icra)
c) Yargı
3) Dördüncü bir erkten söz edilebilir mi?
B) YÖNETİM BİÇİMLERİ
1) Başkanlık Rejimi
a) ABD’de Başkanlık rejimi
b) ABD dışında başkanlık rejimi
2) Parlâmenter rejim
a) Doğuşu
b) Parlâmenter Rejimin Temel Mekanizmaları
aa) Yürütme organında ayrışma
bb) Hükûmetin siyasal sorumluluğu
cc) Fesih
c) Başlıca parlâmenter rejim tarzları
3) Yarı-başkanlık mı, parlâmenter türev mi?
a) Fransız Modeli ve Etkisi
b) Ortak Avrupa Modeli Olarak Parlâmenter Rejimin Tercihi
c) Türkiye’nin tercihi
C) ERKLER AYRILIĞI ÖLÇÜTÜNÜN YETERSİZLİĞİ
1) Yasama ve yürütme ilişkilerinde işlevsel kayma
2) Zorlama derecelerine göre yönetim biçimlerinde farklılaşma
a) Siyasal Rejim-Siyasal Sistem
b) Farklılaşmanın yönleri

II) DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI: DEVLET BİÇİMLERİ
A) ÜNİTER (TEKİL) DEVLET
1) Merkeziyetçi üniter devlet
2) Adem-i merkeziyetçi üniter devlet
3) Yetki genişliği ve adem-i merkeziyetçilik birlikteliği
B) BÖLGESEL DEVLET
1) Siyasal özerklik
a) Özerkliğin varlığı
b) Özerkliğin uygulamaya konuşu
2) Devletin birliğinin korunması
C) FEDERAL DEVLET
1) Federalizmin ilkeleri
a) Özerklik
b) Katılım ilkesi
c) Yapılanma ilkesi: iki düzeyde ve yan yana
2) Federaliz felsefesi: farklılaştırma mı, birleştirme mi?
D) AVRUPA BİRLİĞİ: HANGİ BİÇİM?
1) Devlet birlikleri
2) Avrupa Birliği
a) Avrupa Kurumları
aa) Avrupa Konseyi
bb) Bakanlar Konseyi
cc) Komisyon
dd) Avrupa Parlâmentosu
ee) Avrupa Topluluğu Adalet Divanı
b) Topluluk hukuku
c) Avrupa Birliği’nin hukukî niteliği

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇOĞULCU SİYASAL REJİMİN OLUŞUMU

I) ÇOĞULCU SİYASAL REJİM

II) DEMOKRASİ
A) TEMELLER: EGEMENLİĞİN SAHİBİ SORUNU
1) En iyi yönetim arayışında demokrasi
2) Demokratik egemenlik kuramlarında ayrışma
a) Halk egemenliği
b) Ulus (millet) egemenliği
B) ÇAĞDAŞ DEMOKRASİ ANLAYIŞI
1) Temsilî demokrasi
a) Genel oy ilkesinin kabul edilmesi
b) Oyun demokratikleşmesinin parlâmentoculuk
üzerindeki etkisi
c) Siyasal partilerin doğuşu ve gelişimi
d) Oranlı seçim sisteminin yaygınlaşması
e) Anayasa yargısının etkisi
2) Yarı-doğrudan demokrasi
a) Halkın yasama vetosu
b) Halkın yasama girişimi
c) Referandum (halkoyu)
aa) Hangi konular?
bb) Hangi biçimler?

III) OY HAKKI VE SEÇİMLER
A) OY HAKKI
B) SEÇİMLER
1) Tanımlar ve ön açıklamalar
2) Seçim sistemleri
a) Çoğunluk sistemi
b) Oranlı temsil sistemi
c) Karma sistemler
3) Tercihli oy
4) Baraj kayıtları
C) SEÇİMLERİN SİYASAL HAYAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

IV) SİYASAL DEMOKRASİDEN DEMOKRATİK TOPLUMA

İKİNCİ KISIM
ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KAYNAKLARI

I) İNSAN HAKLARININ OLUŞUMU VE EVRİMİ
A) İNSAN HAKLARININ TEMELLERİ
1) Felsefe/sosyoloji ve hukuk
2) Toplum ve hukuk
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN EVRİMİ
1) Kişi özgürlükleri ve siyasal haklar
2) Sosyal, iktisadî ve kültürel haklar ve özgürlükler
3) Çevre, gelişme ve barış hakları
4) Gelişmenin sürekliliği

II) İNSAN HAKLARININ HUKUKÎ KAYNAKLARI
A) ANAYASA
1) İlk anayasalar ve hak bildirgeleri
2) İnsan haklarının anayasal konumu
a) Nerede ve ne kadar?
b) Hangi özgürlükler?
c) Türkiye’deki gelişim
d) Anayasa ile tanıma, yasa ile düzenleme
B) YAZILI OLMAYAN ÖZGÜRLÜKLER ANAYASASI
1) Hak ve Özgürlük Bildirgeleri
Uluslararası Kaynaklar
a) Süreklilik ilkesi
b) Güncellik ilkesi
c) Bildirgelerin hukuksal değeri
2) Uluslararası Kaynaklar
3) Özgürlüklerin İçtihadî Kaynakları
a) Anayasa Yargısı
b) İdarî yargı
c) Ulusal-üstü yargı

İKİNCİ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DÜZENLENMESİ VE SINIRLANMASI

A) DOĞRUDAN KULLANIM (SERBESTLİK) İLKESİ
B) BİÇİM GEREKLERİ VE KAYITLAMALAR

A) OLAĞAN HUKUK DÜZENİNDE SINIRLAMA İLKELERİ
B) OLAĞANÜSTÜ DÖNEMLERDE SINIRLAMALAR

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GÜVENCE SİSTEMİ

I) DEVLET İÇERİSİNDE HAK VE ÖZGÜRLÜK GÜVENCELERİ
A) KORUYUCU NORMLAR VE GÜVENCE ÖLÇÜTLERİ
B) KURUMSAL DÜZENLEMELER
C) BAŞVURU YOLLARI

II) İNSAN HAKLARININ ULUSLARARASI ALANDA KORUNMASI
A) ETKİSİ SINIRLI BELGELER
1) İnsan hakları bildirgeleri: hukuken bağlayıcı mı?
2) İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin değeri
B) DENETİM SİSTEMİ ÖNGÖREN BELGELER
1) Birleşmiş Milletler koruma mekanizmaları
a) İnsan Hakları Komisyonu
b) İnsan Hakları Komitesi
c) İktisadî, Toplumsal ve Kültürel Haklar Komitesi
d) İşkenceyi Önleme Komiteleri
e) Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO/UÇÖ)
2) Bölgesel ölçekte (kıtalar ve alt-bölgeler)
a) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı (AGİT)
b) Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
c) Afrika İnsan ve Halklar Hakları Şartı
d) Asya Kıtası
e) İnsan Hakları Arap Şartı
C) İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ: MAHKEME YOLUYLA YAPTIRIM SİSTEMİ
1) Sözleşme organları ve başvuru
a) Başlangıçtaki yapılanma
b) Yeniden yapılanma: usûl farklı, içerik aynı
c) Bireysel başvuru
d) Kabuledilebilirlik koşulları
e) Kabuledilebilir dilekçenin esastan incelenmesi ve karar
2) Avrupa Sözleşmesi ve iç hukuk
a) İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasalar
b) Sözleşme’nin Türkiye’de normlar hiyerarşisindeki yeri
3) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM)
a) Mahkeme’nin yorum yöntemleri
b) Mahkeme’nin geliştirdiği güvence ölçütleri
c) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararlarının iç hukuka etkisi
d) Yargılamanın yenilenmesi

III) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN ASIL BEKÇİLERİ

ÜÇÜNCÜ KISIM
İÇTİHADÎ ANAYASA HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ

I) DENETİM TARZLARI
A) DENETİM ZAMANI
1) Önceden denetim
2) Sonradan denetim
3) Hem önceden hem sonradan denetim
4) Değerlendirme: önceden mi, sonradan mı?
B) Denetimin Özellikleri: yargı yolunun başlatılması
1) Dava yolu (Soyut denetim)
2) İtiraz yolu (somut denetim)
3) Bireylerin doğrudan başvurusu (Anayasa şikâyeti)

II) DENETİM ALANI
A) DENETİMİN KONUSU
1) Denetlenen işlemler

2) Denetimde ölçü alınan üst kurallar (referans normları)
a) Anayasa
b) Uluslararası Sözleşmeler
c) Hukukun Genel İlkeleri
B) UYGUNLUK DENETİMİNİN KAPSAM VE ETKİLERİ
1) Karar çeşitleri
a) “Basit” kararlar
b) “Yorumlayıcı” kararlar
c) Yasama organına çağrı kararları
2) Kanunların Etkileri (denetimin  sonuçları)
a) Kararların hukukî gücü
b) Kararların zaman yönünden etkisi
c) Yürürlüğün Durdurulması (YD)

İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ İKİLİ İŞLEVİ

A) DEVLET KURUMLARININ YETKİ ALANLARININ BELİRLENMESİ

B) DEMOKRATİK İLKELERİN KORUNMASI

II. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMASI

a) Hukuk devleti
b) Çoğulcu demokratik toplum
c) Eşitlik ilkesi
d) Ölçülülük ilkesi

B) “YAŞAYAN HUKUK”UN YÖNLERİ

2) Evrimleştirme ve güncelleştirme

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLET

I) HUKUK DEVLETİNİN TARİHÇESİ

II) HUKUK DEVLETİ MEKANİZMASI
A) HUKUKÎ YAPILANMA: NORMLAR HİYERARŞİSİ
B) DEVLETİN ÖRGÜTLENMESİ: ERKLER AYRILIĞI

III) HUKUKUN İÇERİĞİ: HUKUK DEVLETİNİN ÖZSEL
ANLAYIŞI

 

İÇİNDEKİLER

ALTINCI BASI İÇİN          iii
BEŞİNCİ BASI İÇİN         iv
DÖRDÜNCÜ BASI İÇİN    v
SUNUŞ                            vii
BAŞLICA KISALTMALAR    ix
GENEL GİRİŞ: ANAYASA VE HUKUKU
I- ANAYASALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ
A) ANAYASACILIK HAREKETLERİ
1.- Liberal Anayasacılık
2.- XX. yüzyıl: İki Anayasacılık Hareketi
a) Sosyalist Anayasacılık
b) Liberal Anayasalarda Sosyalleşme ve Neo-liberal Dalga
3.- Ulusal-Üstü Anayasacılık
B) ANAYASAL KAVRAMLAR VE AYRIMLAR
1.- Anayasa Hukuku ve Siyaset Bilimi

(Olması Gereken Hukuktan Siyasal Gerçeklere)
2.- Program Hükümden Üstün Norma Geçiş
3.- Anayasal Ayrımlar
a) Maddî Anlamda ve Şeklî Anlamda Anayasa
b) Sert Anayasa ve Esnek Anayasa
c) Yazılı Anayasa ve Teamüli Anayasa
d) Siyasal, Sosyal ve İktisadi Anayasa
C) ANAYASACILIK VE ANAYASALAR
II- ANAYASA: YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ
A) ANAYASA YAPIMI
1.- Yöneticilerin Belirleyici Olduğu Otoriter Usûller
2.- Demokratik Usuller
B) ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ
1.- Usûl Kuralları ve Aşamaları
a) Değişiklik Teklifi
b) Görüşme ve Oylama
c) Onay
2.- İçerikle İlgili Kayıtlamalar
a) Değiştirilemez Hükümler
b) Koruyucu Hükümlerin Değeri
C) HUKUK VE HUKUK-ÖTESİ ETKENLER
III- ÇAĞDAŞ ANAYASA HUKUKU
A) ANAYASA HUKUKUNUN SACAYAĞI
1.- Kurumsal Anayasa Hukuku
2.- Özgürlükler Anayasa Hukuku
3.- Anayasa Yargısı (İçtihadi Anayasa Hukuku)
B) ANAYASA: YORUM VE YÖNTEM
1.- Üstün Norm ve Aşkın Dal Olarak Anayasa
a) Normlar Hiyerarşisi ve Anayasa
b) Hukuk Dalları ve Anayasa
2.- Anayasa Hukukunda Yorum
3.- Yöntem ve Plan

BİRİNCİ KISIM
KURUMSAL ANAYASA HUKUKU
BİRİNCİ BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR
I- DEVLET: HUKUKÎ TANIM ÖĞELERİ
A) ÜLKE
1.- Ülkenin Özellikleri
a)  Süreklilik İlkesi
b) Ülke Sınırlarının Belirlenmesi
c) Ülkesel Birlik
2.- Ülkenin Anayasalarda Düzenlenişi
3.- Ülke ve İnsan Hakları
B) İNSAN TOPLULUĞU
1.- Milliyet ve Yurttaşlık (Vatandaşlık)
2.- Ulus ve Halk
C) HUKUKÎ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME
II- SİYASAL İKTİDAR: SİYASAL AÇIDAN DEVLET
A) İKTİDAR NEDİR?
B) DEVLET İKTİDARI VE ÖTEKİ İKTİDARLAR
1.- İktidarın Evrimi Bakımından
2.- Zaman ve Mekân İlişkileri Bakımından
C) DEVLET: İKTİDARIN AYRICALIKLI ÇERÇEVESİ
1.- Meşruluk
a) Meşruluk Nedir?
b) Meşruluğun Kaynakları
2.- Süreklilik: İktidarın Kurumsallaşması
3.- Egemenlik: Yetki Tekeli ve Sınırları
a) Asli ve Üstün İktidar Olarak Egemenlik
b) Teokratik ve Demokratik Egemenlik Kuramları Üzerine
c) Devletin Hukuka Uyma Sorunu
d) Egemenliğin Devlet-Ötesi Alanda Sınırları
aa. Dış Anayasa-Üstülük ve Egemenlik
bb. Küreselleşme ve Egemenlik
cc. İnsanî Müdahale ve Egemenlik
III- SİYASAL ÖĞRETİDE DEVLET
A) TANIMLAR: SİYASAL OLGU VE DEVLET
B) SİYASAL ÖĞRETİLERE GÖRE DEVLET
1.- Liberal Devlet
2.- Sosyalist Devlet
3.- Faşist Devlet
C) KURAM VE UYGULAMA AYRIŞMASI
1.- XX. Yüzyıl Devleti: İdeolojilerin Payı
a) Sosyalist Devlet Uygulaması
b) Liberal Devletin Dönüşümü: Refah Devleti ve Sosyal Devlet
2.- XXI. Yüzyıl Devleti: Arayışlar

İKİNCİ BÖLÜM
ERKLER AYRILIĞI
(Yönetim Biçimleri ve Devlet Biçimleri)
I- YATAY ERKLER AYRILIĞI: YÖNETİM BİÇİMLERİ
A.- KURAMSAL VERİLER
1.- Temel Varsayımlar
2.- Tarihçe: Farklılaşan Uygulamalar
B.- ÜÇ ERKİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
1- Yasama (Teşrî)
a) Tek ve/veya Çift Meclisli Yapı
aa. Tarihsel Gelişim
bb. Çift Meclisli Yapı Üzerinde Tartışma
b) Çalışma Usûlü ve İşleyişi
c) Temsilcilere Özgü Bağışıklıklar:
2.- Yürütme (icra)
3.- Yargı (Kaza)
4.- Dördüncü Bir Erkten Söz Edilebilir mi?
C) YÖNETİM BİÇİMLERİ
1.- Başkanlık Rejimi
a) ABD’de Başkanlık Rejimi
b) ABD Dışında Başkanlık Rejimi
2.- Parlâmenter Rejim
a) Doğuşu
b) Parlâmenter Rejimin Temel Mekanizmaları
c) Parlâmenter Rejim Uygulamasında Eğilimler
3.- Yarı-Başkanlık mı, Parlâmenter Türevi mi?
a) Fransa Modeli ve Sınırları
b) Avrupa Uygulamasında Ortak Model: Parlâmenter Rejim
c) Türkiye’nin Tercihi
D) ERKLER AYRILIĞI ÖLÇÜTÜNÜN YETERSİZLİĞİ
1.- Yasama ve Yürütme İlişkilerinde İşlevsel Kayma
2.- Yönetim biçimlerinde farklılaşma ve etkenleri
a) Siyasal Rejim-Siyasal Sistem
b) Farklılaşmanın Yönleri: Alt Sistemler
II- DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI: DEVLET BİÇİMLERİ
A) ÜNİTER (TEKİL) DEVLET
1.- Merkeziyetçi Üniter Devlet
2.- Adem-i Merkeziyetçi Üniter Devlet
3.- Yetki Genişliği ve Adem-i Merkeziyetçilik Birlikteliği
B) BÖLGESEL DEVLET
1.- Siyasal Özerklik
a) Özerklik İlkesi
b) Özerklik Uygulaması
2.- Devlet Birliğinin Korunması
C) FEDERAL DEVLET
1.- Federalizm İlkeleri
a) Özerklik
b) Katılım İlkesi
c) Yapılanma İlkesi: İki Düzeyde ve Yan Yana
2.- Federalizm Felsefesi: Ayrıştırma mı, Birleştirme mi?
D) DEVLET BİRLİKLERİ ve AVRUPA BİRLİĞİ
1.- Devlet Birlikleri ve Konfederasyon
2.- Avrupa Birliği ve Anayasa
a) Avrupa Birliği’nin Kurumsal Yapısı
b) Topluluk Hukuku
c) Anayasal Açıdan Avrupa Birliği’nin Niteliği

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRASİ
I- KURAM VE UYGULAMA
A) YÖNETİM BİÇİMLERİ: DEMOKRASİ, CUMHURİYET VE MONARŞİ
B) DEMOKRATİK EGEMENLİK KURAMLARINDA AYRIŞMA
1.- Halk Egemenliği
2.- Ulus (millet) Egemenliği
3.- Anayasalarda Egemenlik: Halk mı, Millet mi?
C) UYGULAMA: KURAMSAL AYRIŞMANIN YUMUŞAMASI
1.- Temsilî Demokrasinin Evrimi
a) Genel Oy ve Parlamentoculuk
b) Parti Sistemleri ve Oranlı Temsil
c) Anayasa Yargısının Etkisi
2.- Yarı-Doğrudan Demokrasi
a) Halkın Yasama Vetosu
b) Halkın Yasama Girişimi
c) Referandum (Halkoyu)
aa. Hangi Konular?
bb. Hangi Biçim ve Usuller?
3.- Doğrudan Demokrasinin Ölçüsü
II- SEÇİMLER
A) OY HAKKI
B) SEÇİMİN TEMEL KAVRAMLARI
1.- Seçim Çevreleri
2.- Tercihli Oy
3.- Baraj Kayıtları
C) SEÇİM SİSTEMLERİ
1.- Çoğunluk Sistemi
2.- Oranlı Temsil Sistemi
3.- Karma Sistemler
III- TOPLUMSAL YAPI/SİYASAL YAPI İLİŞKİSİ (DEMOS’UN ANAYASAL DÜZENLENİŞİ)
A) DEMOKRATİK TOPLUM
B) TOPLUM/DEVLET: TEKİL İLİŞKİ Mİ, ÇOKLU YAPI MI?
1.- Halk/Ulus/Devlet
2.- Çokuluslu Yapı
a) Ulusal Azınlıklar Devleti
b) Çokuluslu Devlet
3.- Türkiye: Özgül Bir Durum mu?
C) ÇOĞULCU VE ÇOĞULCU OLMAYAN SİYASAL REJİMLER
1.- Çoğulcu Siyasal Rejimler İçin Asgari Standartlar Sorunu
2.- Çoğulcu Olmayan Yönetimler de Heterojen (ayrıcinsten)

İKİNCİ KISIM
ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA HUKUKU
BİRİNCİ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KAYNAKLARI
I- İNSAN HAKLARININ OLUŞUMU VE EVRİMİ
A) İNSAN HAKLARININ TEMELLERİ
1.- Düşünsel (Fikri) Temeller
2.- Toplum ve Hukuk
3.- Üç temel Kavram: “Özgürlük, eşitlik ve haysiyet”
B) EVRİM SÜRECİNE GÖRE SINIFLANDIRMA
1.- Kişi Özgürlükleri ve Siyasal Haklar
2.- Sosyal, İktisadî, Kültürel Haklar ve Özgürlükler
3.- Çevre, Gelişme ve Barış Hakları
II- İNSAN HAKLARININ HUKUKÎ KAYNAKLARI
A) ANAYASALAR
1.- Anayasalarda Hak ve Özgürlükler: Dünden Bugünden Gelişmeler
2.- İnsan Haklarının Anayasal Konumu
a) Nerede ve Ne Kadar?
b) Hangi Özgürlükler?
3.- Anayasa ve Anayasa-Altı Düzenlemeler
B) ANAYASAL DEĞERDE İNSAN HAKLARI KAYNAKLARI
1.- Hak ve Özgürlük Bildirgeleri
a) Uzun ve Devam Eden Bir Gelenek
b) Bildirgelerin Hukuksal Değeri
2.- Özgürlüklerin Yargısal Kaynakları
3.-Uluslararası Kaynaklar

İKİNCİ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GÜVENCELERİ
I- DÜZENLEME VE SINIRLAMA
A) DÜZENLEME TEKNİKLERİ
1.- Doğrudan Kullanım İlkesi
2.- Biçim Gerekleri ve Kayıtlamalar
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASI
1.- Sınırlama İlke ve Ölçütleri
2.- Olağanüstü Dönemlerde Özgürlük/Güvenlik Dengesi
II- İNSAN HAKLARI GÜVENCE SİSTEMİ
A) DEVLET İÇERİSİNDE GÜVENCELER
1.- Koruyucu Kurallar ve Güvence Ölçütleri
2.- Kurumsal Düzenlemeler
3.- Başvuru Hakları
B) İNSAN HAKLARININ DEVLET-ÖTESİ ALANDA KORUNMASI
1.- Hak ve Özgürlükleri Sadece Tanıyan Belgeler
2.- Denetim Sistemi Kuran Belgeler
a) Birleşmiş Milletler Koruma Mekanizmaları
aa. İnsan Hakları Komisyonu (İHK) ve İnsan Hakları Konseyi
bb. Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (Paktı)
cc. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara

İlişkin Uluslararası Sözleşme (Pakt)
dd. “İşkence’ye ve Başkaca Zulmedici, İnsanlık Dışı ya da

Aşağılayıcı Ceza ve İşlemlere Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi”
ee. Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ/ILO)
b) Bölgesel Ölçek: Kıtalar ve Alt-Bölgeler
aa. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı (AGİT)
bb. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
cc. Afrika İnsan ve Halklar Hakları Şartı
dd. Asya Kıtası
ee. İnsan Hakları Arap Şartı
3.- İnsan Haklarının Mahkeme Yoluyla Korunması: Avrupa Örneği
a) Başlangıçtaki Durum ve 1998’de Yeniden Yapılanma
b) Bireysel Başvuru Hakkı
c) Kabuledilebilirlik Koşulları
d) Mahkeme Kararı ve Uygulanması
III- HAK VE ÖZGÜRLÜKLER UYGULAMASI
A. Ulusal Düzlemde
B. Uluslararası Düzlemde
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
I- KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİ
A) DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
1.- Düşünce Özgürlüğü
2.- Avrupa Sözleşmesi’nde İfade Özgürlüğü
3.-Uluslararası Belgelerde ve Anayasalarda

Düşünce ve İfade Özgürlüğü
B) VİCDAN, İNANÇ VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ
1.- İlkeler
2.- Din Özgürlüğünün Sınırları
a) İhlaller
b) Dinsel Bir Simge Olarak “Türban”
3.- Din Özgürlüğü ve Laiklik
C) TOPLU EYLEM ÖZGÜRLÜKLERİ
1.- Dernek Özgürlüğü
2.- Toplantı, Yürüyüş ve Gösteri Özgürlükleri
II- KÜLTÜREL HAKLAR
A) EĞİTİM HAKKI VE BİLİM ÖZGÜRLÜĞÜ
1.- Eğitim Hakkı ve Öğrenim Özgürlüğü
2.- Araştırma ve Bilim Özgürlüğü
B) SANATSAL YARATMA ÖZGÜRLÜĞÜ
C) TOPLUMSAL İLETİŞİM ÖZGÜRLÜKLERI
1.- Basın Özgürlüğü
2.- Görsel ve İşitsel İletişim Özgürlüğü (GİİÖ)
a) Kuruluş ve İşletme İlkeleri
b) Yayında Çoğulculuk İlkeleri
III- ÇEVRE, GELİŞME ve BARIŞ HAKLARI
A) ÇEVRE HAKKI
1.- Uluslararası Belgeler ve Anayasalar
2.- Güvence Hakları: bilgilenme, katılım ve başvuru
3.- İnsanlığın Ortak Mirasına Saygı
B) GELİŞME HAKKI
C) BARIŞ HAKKI

ÜÇÜNCÜ KISIM
İÇTİHADÎ ANAYASA HUKUKU
(Anayasa Hukuku Uygulaması)
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ
I- UYGUNLUK DENETİMİ NE ZAMAN YAPILIR?
A) YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN ÖNCE DENETİM
B) YÜRÜRLÜĞE GİRDİKTEN SONRA DENETİM
C) ÖNCEDEN VE SONRADAN DENETİM BİRLİKTELİĞİ
D) DEĞERLENDİRME
II- DENETİM YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ
A) DAVA YOLU (SOYUT DENETİM)
B) İTİRAZ YOLU (SOMUT DENETİM)
C) BİREYLERİN DOĞRUDAN BAŞVURUSU (ANAYASA ŞİKÂYETİ)
III- DENETİMİN ALANI VE KAPSAMI
A) DENETİMİN KONUSU VE ÖLÇÜSÜ
1.- Denetlenen Norm ve İşlemler
a) Yasalar ve Diğer Düzenlemeler
b) Uluslararası Sözleşmeler
c) İhmal Yoluyla Anayasaya Aykırılık
d) Anayasa Değişiklikleri
2.- Denetimde Ölçü Alınan Kurallar (Referans Normları)
a) Anayasa
b) Uluslararası Sözleşmeler
c) Hukukun Genel İlkeleri (HGİ)
B) UYGUNLUK DENETİMİNİN KAPSAM VE ETKİLERİ
1.- Denetimin Yönleri
a) Biçim Yönünden
b) Esas Bakımından
2.- Karar Teknikleri
a) “Basit” Kararlar
b) “Yorumlayıcı” kararlar
c) Yasama Organına Çağrı Kararları
3.- Kararların Etki ve Sonuçları
a) Kararların Bağlayıcı Özelliği
b) Kararların Zaman Yönünden Etkisi
c) Askıya Alma/Yürürlüğü Durdurma

İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ İŞLEVİ:
HAKEMLİK VE BEKÇİLİK
I- ANAYASAL KURUMLAR DENGESİ: HAKEMLİK*
A) YATAY ERKLER AYRILIĞI
B) DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI
II- HAK VE ÖZGÜRLÜKLER: BEKÇİLİK
A) GÜVENCE ÖLÇÜTLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
1.- Hukuk Devleti
2.- Çoğulcu Demokratik Toplum
3.- Eşitlik ilkesi
4.- Ölçülülük İlkesi
B) HAKLAR ALANININ GENİŞLETİLMESİ
C) “YAŞAYAN HUKUK” UYGULAMASI
1.- “Yurttaşların kurumları”
2.- Evrimleştirme ve Güncelleştirme
III- DEMOKRATİK İLKE ve MEKANİZMALARIN GÖZETİMİ
A) SEÇİMLERİN DENETİMİ
B) REFERANDUMLARIN DENETİMİ
C) SİYASAL PARTİLERİN DENETİMİ
D) YÜCE DİVAN GÖREVİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DEVLETİ ve HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
(Anayasa Hukukunun Uluslararasılaşma Süreci)
I- HUKUK DEVLETİNİN TARİHÇESİ
II- HUKUK DEVLETİ KURAMI
A) MEKANİZMA OLARAK HUKUK DEVLETİ
1.- Hukuk Düzeni: Normlar Hiyerarşisi
2.- Siyasal Örgütlenme: Erkler Ayrılığı
B) HUKUKUN İÇERİĞİ: ÖZSEL HUKUK DEVLETİ ANLAYIŞI
III- ANAYASA HUKUKUNUN ULUSLARARASILAŞMASI VE

HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
A) KURUCU İKTİDARIN KULLANIMININ ULUSLARARASILAŞMASI
1.-Devletlerin Varlığı ve Kurucu İktidar Üzerine

Uluslararası Kuruluşların Etkisi
2.- Uluslararası Hukukun Anayasaların İçeriği Üzerinde Etkisi
B) ANAYASA YARGISI ÜZERİNDE ULUSLARARASI DENETİM
1.- İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasalar
2.- İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Anayasa Yargısı
a) Yorum Yöntemleri ve Güvence Ölçütleri
b) İHAM Kararlarının Anayasa Mahkemelerine Etkisi
C) ANAYASALAR VE ULUSLARARASI KURALLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
DİZİN

 

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Required fields are marked *

*