İbrahim Kaboğlu İbrahim Kaboğlu
1876 (1909), 1921, 1924, 1961, 1982 şeklinde sıralanan yıllar, hem şeklî ve hem de içerik olarak, Osmanlı-Türkiye anayasal gelişmeleri bakımından, dönüm tarihlerini ifade eder. 20 Ocak 1921 tarihli “Teşkilât-ı Esasiye Kanunu” (TEK), bir “en”ler ve “ilk”ler Anayasası olarak da nitelenebilir: “en” demokratik, metin olarak “en” kısa, uygulama süreci olarak da “en” kısa. Ulusal egemenlik fikrini ... Devamını Oku »
SİYASET DİLİNİN ABECESİ, ANAYASA ANDI
16 Ocak 2021
Seçilmiş ve yönetici konumda bulunanların görev ve sorumlulukları yetkileri ölçüsünde artar. Buna karşılık seçmenlerin ve özellikle toplumu bilgilendirmekle görevli gazetecilerin ve uzmanların özgürlük alanı daha geniş. İki nedenle: -Siyasetçiler ve yöneticiler, toplumun geleceğine ilişkin politikaları belirler ve kararları alır; gazeteciler ve araştırmacılar, bu konularda toplumu bilgilendirir, eleştirir ve önerilerde bulunur. -Sorumluluk makamında bulunan kişilerin sözleri, ... Devamını Oku »
ÇOĞU BİTTİ, AZI KALDI
16 Ocak 2021
Seçimlerinin üzerinden henüz bir yıl geçmişti. Bazı vekiller, erken seçim diyordu; en geç Haziran 2020 için. Bu vb. söylemlere karşın, “seçim değil sistem, iktidar değil Anayasa” vurgusu daha önemli idi (Bkz. “CHP için öncelik; seçim değil sistem, iktidar değil Anayasa”, 26.9.19). Yazının özü: “Gündeme seçim çıkarıldıkça, rejim ve sistem tartışması ikinci plana kayıyor; Cumhurbaşkanı adaylığı ... Devamını Oku »
“MİLLETİN BÖLÜNMEZ BÜTÜNLÜĞÜ”
1 Ocak 2021
“Ülkenin bölünmez bütünlüğü ve kanal İstanbul”; 2020’nin ilk yazısı (2 Ocak) “Milletin bölünmez bütünlüğü”, yılın son yazısı. İki başlığın ortak paydası: “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür” (md.3). Ülkenin ve ulusun bölünmez bütünlüğü, Anayasa’nın, tıpkı laiklik gibi en ayrıcalıklı kavramlarından. “Vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğü”, Cumhurbaşkanı (CB) ve milletvekilleri andına kadar benzer ve ... Devamını Oku »
BAŞBAKAN VE PARTİ GENEL BAŞKANI (Bütçe sunumu, neyin teyidi?)
27 Aralık 2020
“Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir” (md.104). “Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini,… Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar” (md.161/3). 2017 öncesi Yürütme, başbakan ve bakanlardan oluşan Bakanlar Kuruluna aitti ve bütçeyi TBMM’ye bakanlar kurulu sunuyordu. 2019, 2021, 2021 Bütçeleri ise, Anayasa’nın açık hükümlerine karşın, TBMM’ye Cumhurbaşkanı (CB) değil, yardımcısı tarafından sunuldu ve her seferinde, noktasına ve virgülüne bile dokunulmadan ... Devamını Oku »
ANAYASA: HANGİSİ GİZLİ VE DEĞİŞTİRİLEMEZ? (aktörler ve failler veya suçlular ve güçlüler)
27 Aralık 2020
AKP-MHP hattında “gizli anayasa” nakaratı ile demokratik muhalefeti bastırma ve sindirme amaçlı açıklamalar, neyi örtüyor veya neyin ifşasını gerekli kılıyor? MHP kanadında Bahçeli’nin hedef gösteren ve tehdit içeren sözleri, CB yrd. F. Oktay’ın ise, TBMM Genel Kurulu’nda bir parti genel başkanı gibi konuşmaları, konuya dün/bugün/yarın çizgisinde bakılmasını gerekli kılıyor. “ANAYASA SUÇU” İTİRAFIYLA HAZIRLANAN TEKLİF “Ülke ... Devamını Oku »
İnsan Hakları
17 Aralık 2020
“Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğar” İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (İHEB), bu madde ile başlar ve 30 maddenin özünü belirler ve çerçevesini çizer. Haklarına evrensel saygıyı 10 Aralık 1948’den beri sağlayamayan insanlık, 2020’de evrensel bir tehdit ile karşılaştı. Covid-19, haklarını değil sadece yaşamını hedef aldı ve insanlık, küresel “sağlık/salgın kaynaklı olağanüstü hal” ... Devamını Oku »
COVİD-19 VE BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
17 Aralık 2020
Covid-19 nedenleri, seyri ve sonrası üzerine yürütülen çalışmalar, tıp ve sağlık bilimlerinin dışında sosyal bilimlerin de merkezinde: iktisat ve hukuk, sosyoloji ve psikoloji, eğitim: fen bilimleri ve sosyal bilimler kavşağında yer alan çevre ve bilişim alanları,… Bilgilenme hakkı, hepsi için geçerli. Salgın hastalığa karşı alınan tıbbi, iktisadi ve hukuki önlemler üzerine bilgilenmek, fikir sahibi olmak ... Devamını Oku »
ANAYASA DÜŞMANLIĞI: CEHALET Mİ, İHANET MI?
2 Aralık 2020
Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları olarak hepimizin bağlı olduğu ortak ve tek norm (kurallar bütünü): Anayasa. Anayasa’nın uzlaşma ve toplumsal barış belgesi olma özelliği, 2004 değişikliğine kadar sürdü. Çatışma aracı yapılmaya, 2007’de başladı; 2010’dan sonra buna ivme kazandırıldı. 2017 Değişikliğinin yürürlüğe girdiği 2018’de, Prof. Soysal’ın deyişiyle Anayasa, “kurşuna dizildi” ve unutuldu. Böylece, Anayasa ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti, ... Devamını Oku »
LAİK CUMHURİYET Mİ, ÜMMETÇİ MONOKRASİ Mİ?
2 Aralık 2020
“İcra Vekilleri Büyük Millet Meclisinin ekseriyet-i mutlakası ile aralarından intihap olunur”(TBMM İcra Vekillerinin Suret-i İntihabına Dair Kanun (2.5.20). Bakanların BMM’nin salt çoğunluk oyu ile seçilmesi, iki özgünlüğü beraberinde getirdi: -Türkiye Devleti’ni, BMM Hükûmeti yönetti. – Türkiye Cumhuriyeti’ni, TBMM ve Hükûmeti kurdu.. “Türkiye Devleti, Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Lâik ve İnkılapçıdır” (1924,1937 D.-m.2). Cumhuriyet’in üç Anayasası, ... Devamını Oku »